Journalist Radiomaker Schrijver Stadsgids
Select a language
Galicische

vertellingen

Welkom op mijn blog. Dagelijks doe ik verslag van mijn zoektocht naar het nieuwe Midden-Europa. Krakau en Lviv liggen in de eeuwenoude regio Galicië (Pools: Galicjia, Oekraïens Галичина). Anno 2014 klieft de grens van Europa Galicië in tweeën.

<< 1 2 3>>
Duifje.
Michiel Driebergen, 19 juli 2015

Er dreef een duifje in het water, watertrappelend, het snaveltje happend naar lucht.
Ik was vanochtend eerst naar de kerk geweest met een oude vriend - ik kan al goed kruisen slaan op het juiste moment. Nu zit ik op het terras bij de fontein tegenover het beeld van Danylo, de koning te paard; in de verte klinkt koormuziek uit de Bernardijnenkerk, bloemenverkoopsters komen emmers water halen, een meisje veegt onder de tafels en stoelen. Naast me twee kerels, de ene is jarig en wordt dus voortdurend opgebeld door mensen die voor hem zingen en hij schenkt zijn vriend wodka in een plastic beker. Sorry ik moet naar mn familie, weert die telkens af - bekvechten! net echt! - maar dan toch nog een keer bij laten schenken weetjewel en proosten.
En toen dreef plots dat duifje daar, het keek met gesperde kraaloogjes om zich heen.
We keken wat besluiteloos toe, tot een vrouw dewoesjka riep naar het veegmeisje, dat zich niet bedacht, haar billen op de rand zette, haar armen strekte, resoluut het duifje greep en voorzichtig op het gazon in de zon neerlegde. Een man zei geen zorgen, komt goed. Nu voert ze het rillerige beestje broodkruimels.

reacties (3)
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Cyborg Piotrek
Michiel Driebergen, 18 maart 2015

Piotrek, met wie ik de krappe en benauwde treincoupé deelde, is een cyborg - de naam die Oekraïners hebben gegeven aan de ‘vechtmachines’ die maandenlang de luchthaven van Donetsk verdedigden. Hij is scherpschutter, en was na tien dagen verlof in zijn woonplaats Lviv opnieuw op weg naar het front in het oosten - via Kyiv, waar hij eerst behandeld moest worden aan zijn wonden, die hij me niet tonen wilde.
We moesten drinken, besloot hij resoluut, hoewel hij zo te ruiken al behoorlijk wat glazen achter de kiezen had. In de restauratiewagon bestelde hij een karafje wodka, een glas sap, schijfjes sinaasappel en - op mijn verzoek - een kopje sterke oploskoffie. Zes keer dronken we een vol glas leeg; ‘op de jongens’.
Ik vroeg hoeveel jongens er waren omgekomen bij de slag om de luchthaven. ‘Honderd?’ Piotrek keek me verstrooid aan. ‘Driehonderd?’ probeerde ik. ‘Meer’, zei hij. ‘Zeshonderd, duizend?’ ‘Michiel... zeker duizend’, zei Piotrek. Hij schudde zijn hoofd en maakte gebaren met zijn hand alsof hij pionnetjes van tafel veegde.
Drie kinderen heeft hij, tieners al, vertelde Piotrek. Zijn zoon is bokskampioen en reist rond. Zijn dochters studeren in Polen. Zijn moeder leeft in Italië. ‘Werk. Geld verdienen... Ik heb pijn in mijn hart Michiel..’. ‘En heb je een vrouw?’ vroeg ik. Piotrek knikte. 'Kom terug, zegt ze telkens als ik weer richting front ga. Nee, zeg ik dan. Kom terug!, schreeuwt ze dan. ‘Nee!’ roep ik dan terug.’ Of hij werk had voordat hij in het leger ging, vroeg ik. ‘Officieel niet’, antwoordde Piotrek - maar nu was hij graaggezien; de hele wagon wist dat de cyborg opnieuw onderweg was naar het front.
Ook Piotrek bivakkeerde maandenlang op het Maidanplein in Kyiv tijdens de revolutie, vertelde hij. ‘Niet voor Porosjenko, fuck Porosjenko’, zei hij, terwijl hij een vuist balde. ‘Ik ben geen cyborg, ik ben een gewone jongen die niet wil dat de Russen straks in Kyiv staan. Schrijf daar maar over als je mijn verhaal opschrijft’, zei hij.
Terug in de coupé was Piotrek de kluts kwijt. Eerst deed hij een poging zijn kruiswoordraadsel af te maken; vergeefs. ‘Ik ga slapen’, zei hij toen resoluut. Toen wilde hij toch het gesprek vervolgen, maar na een paar halve zinnen onderbrak hij zichzelf. ‘Sorry.. mag ik slapen?’ Zijn grijze, waterige ogen klampten zich plotseling aan me vast. ‘Ga slapen’, zei ik luid, waarbij ik als een commandant probeerde te klinken. Dat hielp. Een minuut later sliep Piotrek zijn diepe cyborgslaap.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Kaas in Lviv
Michiel Driebergen, 14 maart 2015

In Lviv verkopen ze nu Hollandse kaas! Dat is dapper, in een tijd dat de oorlog woedt en de economie instort.

Ik moest lang wachten voordat ik met de jongens in gesprek kon, want er waren zes kaasproevers voor me. Bij elk plakje – afgeschaafd met een echte kaasschaaf, die ik nog nergens in een Oekraïense Blokker was tegengekomen – keken de klanten alsof ze voor het eerst het Hemels Koninkrijk binnenstapten.

Toen ik aan de beurt was, en trots mijn afkomst vermeldde, kreeg ik een fles Oekraïense wijn en een goeie korting op een stuk ‘Rotterdammer’. ‘In het weekend hebben we klanten genoeg’, sprak de verkoper, ‘maar een winkel beginnen in deze tijd is een heidens karwei’.

Toen ik de winkel verliet, had ik zin in de toekomst. Als de Hollandse kaas slaagt, kan de rest ook in Lviv.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Lapidarium
Lapidarium
Kapuściński
Michiel Driebergen, 11 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

Ryszard Kapuściński (1932-2007) was een Poolse journalist, schrijver en dichter. Hij werd geboren in Pińsk, Polen (nu Wit-Rusland) en woonde als kindvluchteling korte tijd in Lviv.
Terug in Warschau studeerde Kapuściński talen en geschiedenis. In de jaren vijftig schreef hij zijn eerste journalistieke reportages in Midden-Afrika, voor het Poolse persbureau PAP. Afrika bleef zijn grote liefde; decennialang schreef hij over het proces van dekolonisatie en de daaropvolgende chaotische tijd.

De reportages en boeken van Kapuściński zijn in meer dan dertig talen vertaald. Zijn journalistieke wijze van schrijven die het midden hield tussen literatuur en journalistiek, en zijn aandacht voor het menselijke aspect bij gebeurtenissen van ingrijpende geschiedkundige waarde hebben veel invloed uitgeoefend op tal van andere journalisten.

'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger 1980-2000’ (2003) is een weergave van zijn indrukken met bijbehorende overpeinzingen die hij in de jaren tachtig en negentig opdeed.

Bron: Wikipedia

Lees hier mijn bloemlezinkje uit Lapidarium!

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Fotogeniek
Fotogeniek
Kapuściński
Michiel Driebergen, 10 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'Mensen streven naar normaliteit, die bijna in een reflex wordt hersteld waar ze geschonden werd.
Maar het gescharrel van iemand die een vernielde brug repareert, het volstorten van bomkraters of het bepleisteren van een door kogels doorzeefde muur heeft niets dramatisch, het mist de spanning, de trilling van de emotie, de sfeer van verschrikking en al die stemmingen en gevoelens die ons vergezellen wanneer we de scènes van het slagveld, van vernietiging, ondergang gadeslaan.
In de concurrentiestrijd tussen normaliteit en alles wat ervan afwijkt, heeft eerstgenoemde geen kans om onze aandacht en belangstelling op te eisen. De media zoeken bloed, hebben zijn lucht nodig, zijn schokkende aanblik. Het kwaad is meer fotogeniek, het fascineert, slokt je helemaal op.'

Uit: Ryszard Kapuściński - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger', (2002)

Foto: Vitaliy Kokor. Herstel van een huis in Kramatorsk, Oost-Oekraïne.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Grensregio's
Grensregio's
Kapuściński
Michiel Driebergen, 9 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'De regio’s functioneren, werken samen, versterken zich. De regionale banden zullen waarschijnlijk hechter zijn dan het staatsverband.
Waar eens grenzen waren, bijvoorbeeld in de tijd van de Koude Oorlog, toen elke grens iets angstaanjagends was - een absolute deling, geweren, mijnen, honden, de Berlijnse muur etcetera -, waar zulke grenzen waren verschijnt nu een grens met een principieel nieuwe functie: als punt van ruilhandel.
Als we tegenwoordig in Afrika op een plek komen waar echt veel autoverkeer is, goederenverkeer, een opeenhoping van winkels en alles wat erbij hoort, dan betekent het dat we bij een grens zijn gekomen. Hetzelfde gebeurt op de Mexicaans-Amerikaanse grens.
De grens verandert van functie en wordt een plaats voor uitwisseling, van handel en cultuur.'

Uit: Ryszard Kapuściński - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger', (2002)

Foto: Oekraïners verpatsen drank en sigaretten aan Poolse passanten, februari 2015

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De kudde
De kudde
Kapuściński
Michiel Driebergen, 8 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'De wereld van de media is tegenwoordig zo uitgegroeid dat ze genoeg heeft aan zichzelf en haar eigen, gesloten leven leidt. De concurrentiestrijd tussen de verschillende centrales en stations is nu belangrijker dan de ons omringende wereld.
Een enorme massa afgezanten van de media beweegt zich tegenwoordig als een dichte kudde over onze planeet, terwijl iedereen elkaar in de gaten houdt en erop let niet door de concurrentie geklopt te worden.
Vandaar dat ook al kunnen er in de wereld verschillende belangrijke dingen tegelijk gebeuren, de media toch maar over één ervan zullen vertellen, en wel die gebeurtenis waarbij de kudde aanwezig is.
Ik ben zelf meer dan eens lid van die kudde geweest en weet hoe hij functioneert. (…) Het ging zo tijdens de putsch in Rusland in 1991. Echte gebeurtenissen – stakingen en demonstraties – vonden plaats in Sint-Petersburg, waarvan de wereld echter niets wist, omdat de media wachtten op de gang van zaken in Moskou, waar niets buitengewoons gebeurde.'

Uit: Ryszard Kapuscinski - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger', (2002)

Foto: Twee van de vierhonderd journalisten bij de 'vredesbesprekingen' in Minsk.
© AP / Sergei Grits, uit: NRC Handelsblad, 12 februari 2015.

reacties (3)
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Polen als hindernis
Polen als hindernis
Kapuściński
Michiel Driebergen, 7 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'Geen enkel groot volk ter wereld heeft zo onder het tsarendom en later de Sovjets geleden als de Polen.
Vanaf halverwege de achttiende eeuw, gedurende de gehele negentiende eeuw en daarna nog de twintigste, werden honderdduizenden, bij elkaar miljoenen Polen naar Siberië verdreven, naar de kampen, gedeporteerd, geknecht, gevangengezet, vaak doodgemarteld, doodgeschoten. Zo'n langdurige en stelselmatige exterminatie heeft niemand anders moeten ondergaan.
Vandaar de begrijpelijke Poolse wrok en vrees.
Maar in deze treurige uitzonderlijkheid van het lot schuilt ook een gevaar: als we onze martyrologie eindeloos blijven oprakelen kunnen we in onze houding tegenover Rusland geïsoleerd raken. We zullen geen begrip vinden, men zal ons beschouwen als een hindernis bij de door het Westen vurig verlangde (omdat het wel zo comfortabel is en economisch voordelig) normalisering van de betrekkingen met Moskou.'

Uit: Ryszard Kapuscinski - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger'

Afbeelding: © Fakt

 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De revolutie
De revolutie
Kapuściński
Michiel Driebergen, 6 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

‘Een nieuw type revolutie dat aan het eind van de eeuw op de wereld is verschenen: de ‘onderhandelde revolutie’.
Bij dit soort omwentelingen verliest de oude heersende klasse haar politieke macht, maar behoudt nog een tijd lang belangrijke posities in de administratie en de economie. Het proces van vervangen van het ene systeem door het andere vindt niet plaats in de vorm van een uitbarsting, ramp, vernietiging, schok, maar strekt zich uit in de tijd, wordt verlegd en afgevlakt, heeft het karakter van een geleidelijke transformatie.
De onderhandelde revolutie is een proces vol tegenstrijdigheden en inconsequenties. Vol onenigheid, botsingen en touwtrekkerij. Vol verlakkerij en listen. Corruptie en manipulatie. Verbale agressie.
Maar er zijn geen barricaden, branden, executies. Er zijn geen dodelijke angst en gejammer. Er is geen terreur.’

Uit: Ryszard Kapuscinski - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger'

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Smeergeld
Smeergeld
Kapuściński
Michiel Driebergen, 5 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'Wat is corruptie?
Smeergeld geef je niet alleen om iets te bereiken, maar evenzeer om uit te rusten, uit te rusten van het onophoudelijke getouwtrek, de voortdurende inspanningen en moeite die het verkrijgen van allerlei dingen, vergunningen, verklaringen, vrijstellingen enzovoort met zich meebrengt.
Het smeergeld is een halte waar je een ogenblik uitrust, voor de tijd komt om wederom de woelige zee van de dagelijkse zorgen op te varen. Het is ook een vorm van toenadering, de kiem van een soort verraderlijke en ondergrondse gemeenschap die we door het sluiten van dat misdadige pact vormen.'

Uit: Ryszard Kapuscinski - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger'

reacties (9)
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De kaart
De kaart
Kapuściński
Michiel Driebergen, 4 maart 2015

Trefwoorden: kapuściński

'Een belangrijk ding voor een politicus: de kaart. Elke president heeft in zijn kamer een kaart hangen. Ik heb dat vele malen gezien. Die kaarten hebben één ding gemeen: ze zijn allemaal enorm groot, ze vullen de hele wand.
Het is logisch dat als een president lang genoeg naar zo'n kaart kijkt, hij tenslotte begint te denken dat hij aan het hoofd van een groot rijk staat. Hij ziet hoe imposant zijn afmetingen zijn, hoe oneindig veel steden, dorpen, bergen en rivieren het heeft.
En vanuit de positie van zo'n grote mogendheid spreekt hij anderen, de wereld toe. De mensen verbazen zich: waarom klinkt zijn stem zo luid, waar komt die eigendunk vandaan? Maar als ze een blik op de kaart in zijn kamer konden werpen, zouden ze het meteen begrijpen.'

Uit: Ryszard Kapuściński - 'Lapidarium, observaties van een wereldreiziger'

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De bom
De bom
en de dagelijkse routine.
Michiel Driebergen, 26 februari 2015

Stel je voor dat er op elk moment een bom kan ontploffen.

- Dat moeten we ons voorstellen, willen we begrijpen waarom mensen bommen plaatsen. ‘Om angst te zaaien’, wordt gezegd. ‘Om te destabiliseren.’ Oké, maar wat levert dat op?

Inmiddels zijn bomexplosies in Oekraïne bijna dagelijkse kost - althans, in Odessa en Kharkiv. Meestal geen doden, soms wel, zoals in Kharkiv vorige week: vier, bij een explosie tijdens de herdenkingsmars voor de Maidandoden.

Het effect: woede in Kharkiv, en koppige onverstoorbaarheid in Odessa.
Kharkiv is een stad dichtbij de frontlinie. Men is inmiddels gewend dat er ladingen gewonde soldaten de stad komen binnen gereden. De bommen maken mensen vastberadener zich tot het eind te verzetten tegen het naderende kwaad.
Odessa ligt ver van het front, maar men weet hoe de vlam in de pan kan slaan - zie 2 Mei, Koelikovo Polje. Men negeert de angst het liefst, en gaat door met leven zo goed en zo kwaad als dat gaat.

Veerkracht is de beste bestrijding van terrorisme, denkt ‘Odessablogger’ Nikolai Holmov, opgeleid als terrorismedeskundige. ‘Gewoon doorgaan waarmee je bezig bent.’

Bommen worden gelegd om de dagelijkse routine zodanig te doorbreken, dat men tucht en orde gaat prefereren boven de vrijheid, denk ik. Ongeacht van wie die tucht en orde komt.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De dagelijkse routine
Michiel Driebergen, 25 februari 2015

Het was alles routine.

Het busje - blauw met een wit dak - draaide de binnenplaats van de school op. De wielen rolden over de krijttekeningen van de kinderen en kwamen tot staan naast de ondergrondse opslag van de school.
Wat er vervolgens achter de bus gebeurde kon ik niet zien. Maar na vijf minuten hoorde ik de klap van de schuifdeur. De motor ronkte weer en de bus reed langzaam achteruit; de chauffeur moest draaien om de neus weer richting uitgang te manoeuvreren. De bewaker van de school, een kleine dikke man, gaf daarbij lui wat aanwijzingen, maar toch schuurde de achterbumper van de bus tegen de muur van de school. Blijkbaar gaf dat niks.
Terwijl de bewaker de poort weer opende, stopte de chauffeur even om een papier van een vrouw in een witte jas aan te nemen - de directrice van de school? - en toeterde hij kort om zijn collega te waarschuwen, die weer net iets te lang met de onderwijzeres had staan babbelen.
Toen die zich op de bijrijderstoel had gewurmd, reed het busje het pleintje op dat naar de hoofdstraat leidde. De bewaker sloot het hek en slenterde weer terug richting de school.

Toen ontplofte de bom.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De supercomputer
De supercomputer
Krakau groeit
Michiel Driebergen, 23 februari 2015

Trefwoorden: krakau economie polen

Ik vroeg me af hoe een supercomputer eruitziet. Dus ging ik naar Cyfranet, een afdeling van de Technische Universiteit van Kraków waar ze juist zo’n ding aan het bouwen zijn.

Prometheus, zoals de computer gaat heten, mocht ik niet zien van opperprofessor Wiatr. Maar wel diens voorganger, Zeus, die nu dus als Oppergod voorbijgestreefd wordt door een van zijn titanen. Met Prometheus kun je de moeilijkste sommen supersnel uitrekenen, wat bij goede wetenschap onontbeerlijk is.

De prof was een wetenschapper van de oude Poolse stempel, die nog wist hoe je elektrische motoren in elkaar draait zonder daarbij Amerikaanse technologie te gebruiken - want dat was verboden tijdens het communisme.

Op mijn vraag mijn vraag hoe de economie profiteert van de supercomputer keek de prof nogal verlegen, maar hij verwacht wel dat Prometheus onderzoekers trekt uit heel Polen, zo niet daarbuiten.
Ook voor Poolse wetenschappers is the sky inmiddels the limit.

Binnenkort een economisch portret van Krakau in Vrij Nederland!

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Helden
Michiel Driebergen, 21 februari 2015

'Helden sterven niet', was het motto van de Maidan-herdenking.
'Helden sterven wel. Ik heb ze zelf gezien. Ik was op hun begrafenis. En hun moeder huilde', schreef Sofia me uit Kyiv.
Ik beaamde het, ik was er zelf bij. O ja, en de helden liggen in het mortuarium. Bergen mensenvlees.

Helden.

'Helden worden zo genoemd, zodat niemand verantwoordelijkheid hoeft te nemen voor hun dood', zei Sofia me, toen de eerste oorlogsdoden vielen in het oosten. 'Helden zijn immers helden? Zij zijn bovenmenselijk, hebben gekozen zich op te offeren.'
Over die opmerking denk ik nog steeds na.
'Op de herdenking van de Hemelse Honderd werd alleen maar gesproken over de Hemelse Honderd', schreef Sofia me vandaag. 'Naast me stonden helden die hun been verloren op Institutska straat. Over hen werd wijselijk gezwegen, want zij konden de vraag stellen wie verantwoordelijk was voor hun leed.'

Helden sterven wel, en er zijn schuldigen. Zij die de trekker overhaalden, en de opdracht gaven daartoe.
Zij roken nu ergens een peukje, verlicht, ontslagen van hun edele plicht.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Gewild
Gewild
Krakau groeit
Michiel Driebergen, 20 februari 2015

Trefwoorden: krakau economie polen

Achter het glas zit het bomvol jonge mensen. Piotr (30) en Olena (28) werken voor UBS, een Zwitserse bank. Zij programmeren en updaten. Een bank is tegenwoordig vooral softwareontwikkelaar moet je weten, want bankieren gaat via internet en dat moet gebruiksvriendelijk en veilig.

Of ze gelukkig zijn, wilde ik weten, want zo zagen ze er wel uit.

Dat waren ze. Piotr vindt het fijn dat hij collega’s heeft, en dat hij om klokslag 17 uur de deur achter zich dicht mag trekken. Olena komt uit Lviv, West-Oekraïne; voor haar is werken in Polen de kans om goed geld te verdienen en de narigheid in haar land te vergeten.

Voor altijd is het niet, maar voor nu is het goed. Ze zijn gewild, worden betaald, en het risico op falen is nihil.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
SimCity
SimCity
Krakau groeit
Michiel Driebergen, 19 februari 2015

Trefwoorden: krakau economie polen

Weet je nog, dat je SimCity speelde. Dat je de elektriciteitscentrale aansloot en dan - boom - ging de wijk groeien.

In Ruczaj, in het zuiden van de stad, of bij het Kraków Business Park, moet ik denken aan SimCity. Skyscrapers van staal en glas groeien uit de grond als frisse lenteknolletjes, waarnaast dan ook meteen een lunchtent, een trambaan of een complete nieuwbouwwijk met gezondheidscentrum en speeltuinen wordt aangelegd. Alsof het niets is.

De groei komt door outsourcing, vertelt men me, en offshoring, of nearshoring. West-Europese en Amerikaanse bedrijven laten Krakauers het werk doen; niet alleen meer vanwege de lage lonen, maar ook omdat nergens anders zo veel taalvaardige jongeren en slimme, goed onderwezen techneuten te vinden zijn.

In onze rondrit door de stad noteerde ik gebouwen van Motorola, Nokia, IBM, Cisco, Capgemini, Shell, Rolls Royce, Orlen, Heineken en Xerox. En dan vergeet ik er nog een stuk of wat.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Roadtrip reportage.
Michiel Driebergen, 6 januari 2015

Trefwoorden: roadtrip

Het is Kerst in orthodoxe landen, en dus ook in Oekraïne.

Het jaar 2015 ziet er somber uit voor het land.  De economie is nagenoeg failliet en in het oosten woedt de oorlog voort. Op het eerste gezicht draait de rest van Oekraïne gewoon door, maar het geld wordt elke dag minder waard en het vertrouwen in de nieuwe leiders verdwijnt.

Ik maakte een roadtrip door het westen en midden van het land en stuitte onder meer op de begrafenis van een vrijwilliger die als soldaat naar het oosten was gegaan.

Luister hier de reportage, uitgezonden op Kerstavond, 6 januari 2014 in het VPRO Radio 1 programma Bureau Buitenland.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Banya-Lysovyts'ka
Michiel Driebergen, 21 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Taras was de beste vriend van Volodymyr Parasyuk, de Maidandemonstrant die in februari met een verbeten speech op het podium het akkoord tussen de oppositie en president Janoekovitsj opblies, waarna de laatste het land ontvluchtte.

Volodymyr - inmiddels parlementslid - was er nu ook, om te vertellen over zijn vriend Taras, die eind augustus omkwam bij het bloedbad van Ilovaisk. In de hitte van de strijd probeerde hij een gewonde kameraad te redden; pas weken later kon zijn verminkte lichaam van het slagveld worden gevist.......

2014-12-21 10 1 2 3 
reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Tysmenytsia
Michiel Driebergen, 19 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Ik sloeg af vanwege Oleg. Maar omdat Tysmenytsia minder pittoresk bleek dan in zijn gedichten - ik zag geen breugeliaans zwanenmeertje, enkel ‘Sovjet’ en kitsch - leek terugkeren leek de beste optie.

Maar een Engel fluisterde ‘хутро’ in m’n oor, en plots vielen me de schellen van de ogen. Overal reclameborden. Tysmenytsia = хутро = bont. Sinds de mensen zich heugen kunnen, maken ze hier bontjassen. ‘Daar is de firma’, wees een vrouw met een kinderwagen trots.

Een week later leidde directeur Ivan ons rond tussen versgeschoten dierenhuiden, naaimachines, stickapparaten, paspoppen en bakken vol jassen van bever en mutsen van konijn.......

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Berezhany
Michiel Driebergen, 18 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

‘Het was een droom hè. Kom, zeg het me eerlijk - ik denk dat ik het hebben kan.’

‘Berezhany was een droom, Gekkie.’

‘Dank je. Ik wist het. Het witbesneeuwde landschap was veel te oud, mensen leven daar niet meer. Die heuvel is te stijl om op te bouwen, dat kan een kind zien. En ik weet best dat de nazi’s hier de mens wegvaagden, en dat de Sovjets de klus afmaakten - dat de overgeblevenen wegmoesten, de stadsfabrieken in.’

‘Klopt, Berezhany is de zoveelste luchtspiegeling van je....... 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Vinnytsja
Michiel Driebergen, 17 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

‘De Kozakken kozen een leider - met tegenzin. Als hij na drie maanden niet al hun problemen had opgelost ging z’n kop eraf’, zei een Oekraïense schrijver me.

Maidan was slechts één oprisping van vrijheidsdrang van de Oekraïners, bedacht ik me in Vinnytsja, Midden-Oekraïne, waar president Porosjenko zijn chocolade-imperium stichtte. ‘Vraag het de strijders in het oosten. Niemand verwacht steun van de president’, sprak Dmitri minachtend; en hij ging door met geld inzamelen voor het leger. ‘Wij vechten voor onze vrijheid, niet voor de regering’, vertelden twee soldaten met verlof me in het nabijgelegen Lipovets....... 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Yarmolyntsi
Michiel Driebergen, 16 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Na uren gestaag voorbijtrekken hield het besneeuwde landschap halt. Er was niets dan de witte akker, die aan de einder geruisloos in de kosmos overging.
Ik sloeg het portier achter me dicht, en het jaagde me angst aan dat die droge klap onmiddellijk bevroor tot een ruwe ijsklomp en verkruimelde tot niets.
Pas toen de stilte was ingedaald, was ik in staat tot luisteren.
Ze kwinkeleerden, breekbaar maar scherp.
Piepkleine vogeltjes. Vorstvogeltjes. Ook hun gekwetter was als ingepakt, alsof er lijntjes omheen waren getekend zodat zij hun plaats zouden kennen in het onmetelijke wit. Ze dansten onzichtbaar vlak boven de diepbevroren grond.
Ik wist niet dat er vogeltjes bestonden die zingen in de sneeuw. Jij?
Zij moeten het diepe geheim van de aarde kennen, bedacht ik later pas, en ik denk dat zij dat bezingen - terwijl wij slechts zien als door een spiegel, in raadselen.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Kamjanets-Podilsky
Michiel Driebergen, 15 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Misschien is de toekomst wel te mooi om aan het licht gebracht te worden, dacht ik in Kamjanets-Podilsky.

Eerst viel de elektriciteit uit. Niet ongebruikelijk in deze barre oorlogstijden, en dus zat er een zekere routine in de manier waarop de waard zijn gasten kaarsen bracht. Ik denk dat het al nacht was toen de verlichting weer aanfloepte, en de koninklijke torens helverlicht werden, hoewel er geen bezoeker was om het vast te leggen.

Om vier uur ’s nachts kwam de mist opzetten; de eerste keer dat de paniek in me opwelde, want ik wist dat het kasteel enkele uren later onzichtbaar zou zijn geworden.

En zo geschiedde. Tevergeefs betaalde ik de brugwachter tien grivna. De teleurstelling aan de overkant was kort en koud. Nog eens tien grivna verder verdween de stad voorgoed in de mist, de toekomst werd vermoedelijk ergens in een gulden kistje onder de grond begraven.

Schatgravers zijn we, en als we op weg zijn gaan we altijd vooruit - nooit terug.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Kolomyja
Michiel Driebergen, 14 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Ruim honderd jaar geleden lag het West-Oekraïense stadje Kolomyja in Galicië, de meest oostelijke provincie van het Weense keizerrijk. ‘Een gouden bezetting’, noemt stadsgids Mykola die periode, terwijl hij op de Weense gevels wijst. Kolomyja was een multicultureel stadje: joden, Polen en Oekraïners woonden naast elkaar.

Na de Tweede Wereldoorlog - toen de joden waren uitgemoord en de Polen werden verbannen - kwam Kolomyja in de Sovjet-Unie te liggen. Maar de oude Europese identiteit zorgde ervoor dat de burgers van Kolomyja al in 1989 het Leninbeeld omver wierpen, nog voordat ook dit wereldrijk ineenzeeg - ‘de eerste revolutie’, noemt aardrijkskundeleraar Mykola die gebeurtenis.

De tweede revolutie was de Maidanopstand, waar Mykola aan deelnam. ‘Maidan’ verspreidde het Oekraïense patriottisme naar het oosten, en in navolging van Kolomyja verdween ook daar Leninbeeld na Leninbeeld van de pleinen.

Een tijdje geleden leidde Mykola een joodse man rond in Kolomyja, die zich als kind verscholen had in een kelder voor de nazi’s. ‘We begrepen elkaar. Verbanning en moord, dat is ook ons verhaal’, zegt Mykola, wiens moeder geboren werd nabij Przemyśl, waar de Oekraïners door de Polen en de Sovjets uit werden gebannen.

Kolomyja is Europa, vanwege de erfenis van culturele rijkdom en etnisch geweld. Oekraïners weten dat beter dan wij, en kunnen ons er honderduit over vertellen.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Halicz
Michiel Driebergen, 13 december 2014

Trefwoorden: roadtrip

Tegenover de overdekte markt aan de Prospekt in Lviv deelt Daniël de lakens uit. Ik vrees hem zeer, elk ogenblik dat ik aan zijn voeten wacht op mijn afspraak.

Koning Daniël was de machtige koning die aan het begin van de dertiende eeuw vanuit Halicz heerste over zijn enorme grondgebied - het huidige oosten van Polen en westen van Oekraïne. Zijn hele leven deed hij twee dingen tegelijkertijd: steden stichten en vechten tegen de Gouden Horde van de Mongolen en de Tataren. Zijn zoon Lev gaf hij een burcht ten geschenk, die uitgroeide tot de stad Lviv, de nieuwe hoofdstad van Galicië.

Het stadje Halicz is nu een onooglijk plaatsje. Een pleintje gevuld met oude bomen, een paar schamele winkeltjes en een grieks-katholieke kerk met maquette van hoe het ooit geweest moet zijn. Ook hier een standbeeld van de koning. De spoorbrug over de rivier verbindt nu als wandelbrug de twee delen van het stadje met elkaar.

Toch ademt de omgeving de majestueuze oudheid van Galicië. De afgeplatte hellingen, het machtige water, de rotsen en het bos, het diepe, besneeuwde bos, waar ergens een huisje staat waar het ruikt naar hout, waar je overnachten kunt.

1 2 3 4 
reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Alchemia
Michiel Driebergen, 27 november 2014

Alles ging zo snel in Polen. Krakau veranderde van vergeten industriestad in een toeristenmetropool.
Neem Kazimierz. De voormalig katholiekjoodse wijk bevond zich begin jaren negentig in een deplorabele toestand. Na vier uur ’s middags maakten de mensen dat ze wegkwamen; het werd gevaarlijk op straat. Er was slechts één café, Singer, een rookhol waar kunstenaars kwamen.
Dat moest anders, vonden Olek en zijn kompaan Jacek. Anno 1999 schraapten zij hun laatste centen (tweemaal 300 zloty, da’s 150 euro) bij elkaar, en openden een nieuw café op Plac Nowy, waar ooit de joden hun gevogelte koosjer slachtten. Zij doopten de kroeg ‘Alchemia’, vanwege de magische undergroundsfeer van de wijk.
Het was pionieren. Maar de huur was laag, en achter in de meubelwerkplaats repareerde Pan Hendrik de kapotte stoeltjes. De eerste jaren kwamen er vooral Krakauers.
Nu, vijftien jaar later, is Alchemia een begrip. Het café breidde uit, met twee rookkamers, een eetcafé en in de kelder - die met dat doel werd uitgegraven - zijn elke dag jazzconcerten, met ruimte voor honderd man publiek. Ook internationale toeristen hebben het café ontdekt.
Olek en Jacek handelden op het juiste moment, creëerden de juiste sfeer en ambiance, werkten keihard en hadden het tij mee. Toen Alchemia lukte, ging het los in Kazimierz. Het ene na het andere restaurant, café en hotel opende de deuren. Inmiddels is de wijk een trekpleister voor massatoerisme, en Plac Nowy een van de meest geliefde uitgaanscentra van Krakau.

Foto: Olek (links) in gesprek met Fred Gijbels.
Fred en ik werken aan een boekje over het 15-jarig bestaan van Alchemia. Lees ook de eerdere blogs van Fred over het café en over Plac Nowy.

 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Bezorgde Polen
Michiel Driebergen, 24 november 2014

Waarom zijn Polen toch zo bezorgd, maar niet verbaasd over de oorlog in Oekraïne?

Dit is Villa Maria, in de Ivan Frankostraat niet ver van het Stryjski Park in Lviv.
De grootmoeder van Paweł, mijn onderbuurman in Kraków, bracht er haar eerste levensjaren door. Haar vader, een geoloog, had fortuin gemaakt met de ontdekking van een olieveld nabij Drohobycz; Lemberg werd aan het eind van de achttiende eeuw rijk van de oliewinning en werd beschouwd als de mooiste stad van de wereld.
De familie behoorde bij de bourgeoisie, wat hen tot doelwit maakte van de Sovjets die in 1939 de stad innamen. Toen militaire auto’s de straat in kwamen rijden, vluchtte het gezin - Pawełs grootmoeder was 13 jaar oud. Bij de rivier de San kochten ze een Russische grenssoldaat om, die hen hielp naar de overkant te waden; op de zwemtocht terug werd hij doodgeschoten door zijn collega’s.
Grootmoeder nam als 18-jarige deel aan de Opstand van Warschau tegen de Duitsers, en was na de oorlog gedwongen met valse papieren te leven omdat deelnemers aan de opstand - zeker die afkomstig van de bourgeoisie - niet geaccepteerd werden door het communistisch regime. Pas begin jaren negentig kon ze kleinzoon Paweł vertellen over haar geschiedenis met de stad Lviv in het huidige Oekraïne.
Een paar jaar later bezocht Paweł met een paar vrienden Lviv. De stad was als een bevroren Poolse droom. De Poolse reclamespreuken waren nog zichtbaar en de oude straatnaambordjes hingen nog op hun plek. De stad oogde armoedig; slechts in drie straten brandden straatlantarens. In de villa woonden vreemden.

Zomaar een Pools verhaal. Als je elke dag een Pool zou spreken over zijn geschiedenis, zou je net zo bezorgd zijn als de Polen over de oorlog, en net zo weinig verbaasd.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De tijdgeest
Michiel Driebergen, 21 november 2014

'Kharkov was altijd een multinationale stad. Er woonden Oekraïners, Russen, Joden, Duitsers, Armeniërs en Tataren. We leerden te luisteren naar elkaar. We waren open, kosmopolitisch en tolerant.
In de Sovjettijd was Kharkov een stad van industrie en wetenschap. Ingenieurs, uitvinders, doctoren, professoren en studenten. We laafden ons aan de Russische cultuur, maar associeerden ons met de dissidentenbeweging. We bezochten concerten, theaterstukken en verslonden literatuur.
Nu is alles anders.
Kharkov is de stad van de groothandel geworden. Van de markt Барабашово, Barabasjova. Als ik vroeger vertelde dat ik uit Kharkov kwam, riep men ‘Ah, van de tankfabriek, de tractorfabriek!’ Nu roepen ze ‘Ah, van Barabasjova!’ Het geld ging overheersen, en dat is treurig als je houdt van deze stad.
Jongeren worden niet meer klassiek geschoold. Het onderwijsniveau is beroerd. De stad investeert niet in cultuur. En nu... nu is het ook nog oorlog.
We hebben inspiratie nodig bij ons werk, maar daaraan ontbreekt het ons nu. Alles is politiek geworden. We zijn gedwongen nationaliteit voorop te zetten; Kharkov is een ‘Oekraïense’ stad geworden. Nationaliteit was altijd een taboe-onderwerp, maar nu betekent ‘Oekraïne’ de bescherming van onze identiteit. Jongeren willen Oekraïens spreken, terwijl taal nooit ter zake deed.
Het is de tijdgeest. Ik hoop dat het veranderen zal.'

Tatjana Toemasjan, directeur kunstgalerie Kharkov

 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Klauwen
Michiel Driebergen, 11 november 2014

Echt licht werd het niet. De trein kroop als een listige slang door het dorre landschap. De velden waren als reusachtige stoppelbaarden, de bomen als dominosteentjes die je *paf* omver kunt schieten met je vinger. Onder de bomen knisperen bruine bladeren, als vergeten rozenblaadjes in een bedstee van gestorven geliefden.
Schamele huizen stonden vervreemd op de naakte grond, lijdzaam wachtend op de verwoestende ademtocht.
Oh dit onmetelijke land, met dat wonderlijke, onuitroeibare volkje, wonend in houten en lemen hutten, gespeend van franje, door golfplaten bedekt. Voor hen is alleen de grond van waarde - ja zij klauwen zich vast in hun grond.
De kolchozen hadden ze allang weer de rug toegekeerd, de fabrieken stonden er vergeten bij. Alleen hun akkers zijn geploegd in verse sleuven. Klaar voor de winter, en alles daarna.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Smog.
Smog.
Lokale verkiezingen in Polen (1)
Michiel Driebergen, 5 november 2014

Kraków heeft alles wat je wilt: de stad ligt tussen groene heuvels, heeft een schitterende historische binnenstad en er is veel werk. Toch is er een probleem: smog. Zeker in de winter, want dan gaat in de hele stad de kolenkachel aan.
Het was indirect een thema vanavond, tijdens het verkiezingsdebat tussen de zeven burgemeesterskandidaten van Kraków, georganiseerd door studenten van de Jagiellonische Universiteit. Een ‘arena’ bomvol jongeren, die het liefst in de stad willen blijven wonen - maar met zulke lucht liever verhuizen voordat ze kinderen krijgen.
De burgemeester, Jacek Majchrowski, een oude vos die de stad sinds 2002 regeert, kreeg het wat de luchtverontreiniging betreft het zwaarst te verduren van Tomasz Lesniak, een 28-jarige politicus-in-de-dop die pleit voor kwaliteit van leven. Hij liep eerder voorop in de campagne tegen het idee van de stad om de Olympische Spelen te organiseren; wat de bevolking onlangs per referendum afwees.
Lesniak vertegenwoordigt een jonge generatie Polen, die hun toekomst zoekt in eigen land, in de groeiende stad. Bij de gemeenteraadsverkiezingen, volgende week zondag, zou hij op tien procent van de stemmen kunnen rekenen, wat je gerust een kleine revolutie kunt noemen. Ik zal hem blijven volgen.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Magie
Michiel Driebergen, 1 november 2014

Vannacht was ik in de studio van Radio 1, op het mij zo bekende tijdstip… Tussen 0.00 en 1.00 uur ’s nachts. Jarenlang werkte ik bij het radioprogramma Casa Luna, dat op hetzelfde tijdstip werd uitgezonden. Casa Luna. Een merk. Een begrip. Een grote liefde.
Altijd zat ik aan de andere kant van het glas, naast de technicus, de boel te organiseren en te regisseren. Nu moest ik de regie uit handen geven aan de programmamakers van de opvolgers van Casa Luna, Nooit Meer Slapen.
Het was trouwens een hele bedoening. Ik werd uitgenodigd door Sofoula, toen moest ik dingen opsturen naar Maike, ter voorbereiding van de uitzending werd ik gebeld door Anita - maar uiteindelijk ging ik praten met Anton.
Nu dus eens aan die ene kant van het glas.
Anton stelde goeie vragen, al zouden die - zo weet ik uit eigen ervaring - ingefluisterd kunnen zijn door Maike, of door Anita. Of misschien had Sofoula er zelfs de hand in, ook ik weet het niet.
Dat is de magie van de radio. Je hoort een gesprek, soms zelfs een mooi gesprek. Maar wat er allemaal omheen gebeurt... dat hoef je allemaal niet te weten.

Terugluisteren? Dat kan hier.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Zelfredzaamheid
Zelfredzaamheid
Verkiezingen in Oekraïne (6)
Michiel Driebergen, 28 oktober 2014

Trefwoorden: verkiezingen oekraine

De Oekraïense president Porosjenko kan samen met premier Jatsenjoek doorregeren, en ze krijgen de zelfredzame burgers erbij cadeau.
De partij Zelfredzaamheid is volgens de eerste uitslagen de derde partij van het land, en daarmee de grote verrassing van de verkiezingen. De partij bestaat uit louter nieuwe gezichten, vooral burgeractivisten die de spil vormden van de Maidanrevolutie en de hervormingsbeweging die daarop volgde.
Zelfredzaamheid werd opgericht door de populaire burgemeester van de West-Oekraïense stad Lviv, Andrej Sadovy.... lees verder in Vrij Nederland.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Sasja
Sasja
Verkiezingen in Oekraïne (5)
Michiel Driebergen, 26 oktober 2014

Trefwoorden: verkiezingen oekraine

'Vandaag enquêteer ik bij het stembureau. Daarmee verdien ik 200 grivna (11 euro). De opkomst is niet groot in Teremki. Over de uitslag valt weinig te zeggen.
Tot de verkiezingen hebben mensen hoop. Maar volgende maand zal blijken dat ons leven niet veranderd is. Dan zullen de prijzen stijgen en moeten we onze huid zelf redden.
Het wordt winter in Oekraïne. Twee dagen geleden gaf burgemeester Klitsjko de opdracht de kachel in Kyiv aan te zetten. M’n flatje is enigszins verwarmd, maar warm water hebben we niet. Ik was me elke dag, door een pan met water te koken en dat naar het bad te dragen. 
De apotheken in Oekraïne draaien overuren. Zij smeren de mensen pillen en drankjes aan. Maar we kunnen beter gezond eten. Groente, fruit, vers brood en vlees. Een land met zwakke mensen is een zwak land.
Maar gezond eten kost geld. Een gemiddeld maandsalaris is 3000 grivna (165 euro). Aan gas, water en elektriciteit ben ik 750 grivna (42 euro) kwijt. Deze jas is lekker warm, maar kostte 1500 grivna (88 euro). Dan schiet gezond eten erbij in.
Deze sigaretten zijn slecht voor me. Je wilt niet weten wat ze erin stoppen. Een keer per week gun ik mezelf echte tabak. Dan vergeet ik even alles.
Een jongen als ik heeft een goede computer nodig, met snel internet. Maar die kan ik me niet veroorloven. Mijn computer loopt telkens vast als ik iets download.
Momenteel heb ik geen werk. De banen zijn schaars; er zijn veel mensen vanuit het oosten gekomen, die hier ook werk proberen te vinden. Hopelijk heb ik maandag weer een klus.
Maar kom, we moesten weer eens aan de slag.'

Sasja (Oleksandr), in Teremki, Kyiv.

 

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De derde weg.
De derde weg.
Verkiezingen in Oekraïne (4)
Michiel Driebergen, 24 oktober 2014

Trefwoorden: verkiezingen oekraine

Maar er lijkt een derde weg tussen gematigdheid en radicalisme. Interessante nieuwkomer is de partij ‘Zelf Hulp’, opgericht door de burgemeester van Lviv, een van de drijvende krachten achter Euromaidan. Oekraïners moeten het zelf doen, vindt deze groep burgeractivisten. Nummer 1 op de lijst is de 34-jarige Hanna Hopko, die er de afgelopen maanden in slaagde enkele hervormingen door het parlement te loodsen. De grootste barrière voor de activisten lijkt het gebrek aan politieke ervaring, maar toch staat de partij op zo’n acht procent in de polls.
De jonge jurist Dmitri, die onlangs twee van zijn gesneuvelde vrienden naar het graf moest brengen, denkt te gaan stemmen op Zelf Hulp. ‘Oekraïne moet nu vechten. Daartoe hebben we radicale mensen als Jarosj van de Pravy Sektor hard nodig. Maar daarna moeten we de democratie opbouwen’. Hij hekelt de ‘TrashBucketChallenge’, een actie van de Pravy Sektor waarbij corrupte politici letterlijk in de vuilnisbak worden gegooid.
Lees m'n blog in Vrij Nederland hier.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Het gemeentehuis
Michiel Driebergen, 21 oktober 2014

Vandaag moest ik naar het gemeentehuis - de Urząd Miasta - om me te laten registreren als ondernemer.
Mijn nachtmerrie over de dronken buurman die me in een zwembad vol papieren duwde, werd niet bewaarheid; een jonge ambtenaar stond me vriendelijk te woord, en legde precies uit hoe alles moest.
Het enige moment waarop hij aarzelde, was bij het PKD-nummer van ‘journalist’. Dat nummer bleek exclusieve kennis van een grijze Pan, die ons een tijdje liet wachten wat hem een zeker aureool verschafte; aan het eind van zijn dienstjaren zou het pleintje bij het koffieautomaat naar hem worden vernoemd, daarvan was ik stellig overtuigd.
Voor gemeentehuis-begrippen werd er veel geflirt in de Urząd Miasta, en het verbaasde me hoe aanstekelijk dat werkte; ik begon mee te doen, en het duurde niet lang of de complete werkvloer flirtte er op los.
Het raam achter mijn ambtenaar keek uit op de Liban-steengroeve waarin de Duitsers joden dwangarbeid lieten verrichten; ooit had ik mezelf getrakteerd op de belofte dat ik daar nooit heen zou hoeven. De wijde blik op dit Golgotha voelde geriefelijk aan, alsof ik in de skybox zat van het paardenrennen. Op de heuvel naast de groeve zag ik het silhouet van een man in een lange jas, die wapperde in de wind.
Toen alle papieren waren ingevuld, voelde het alsof ik een belangrijke horde had genomen, zoals na een tandartsbezoek. De wereld was als een ongeschreven blad.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Kleinkind
Michiel Driebergen, 20 oktober 2014

Vandaag ontmoette ik een kleinkind. Hij heette Uwe.
We dronken koffie in Młynek, een paar maanden nadat ik zijn belangrijke filmdocument over Boris had gezien in het Galicisch Joodse Museum.
Uwe en ik hebben veel gemeen. Zo houden we allebei van Galicië, en stoppen we de geesten uit het verleden in boeken en artikelen. Hierover spraken we honderduit.
Toch verschillen Uwe en ik in essentie. Mijn zoektocht naar het verdwenen Midden-Europa is een liefhebberij, maar Uwe’s werk is een persoonlijke bedevaart.
Zo was Uwe’s grootvader tijdens de oorlog een hoge SS’er in Krakau - Heinrich Himmler is de peetoom van zijn vader - maar de grootvader van Uwe’s vrouw Gabi werd vermoord in Auschwitz. Uwe tekende zijn onderzoek naar dat verleden op in het boek Gabi en Uwe.
‘Als de daders zwijgen, zullen hun kleinkinderen spreken’, is het motto van zijn boek. Binnenkort ga ik het lezen.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
De geesten en de toekomst
Michiel Driebergen, 18 oktober 2014

Trefwoorden: lviv stad van paradoxen

Met ‘Lviv, Stad van Paradoxen’ in de hand spreken we met de volgende generatie over de geesten uit het verleden, en dromen we over de Toekomst.
Maksym (25) is de enige wiens voorouders in de stad woonden. Daarmee hoort zijn familie bij de drie procent ‘oorspronkelijke bewoners’ van Lviv - de rest van de bevolking werd in de jaren veertig vermoord of verbannen.
Je een burger weten van een land is lastig als je allemaal nieuwkomer bent. Gebrek aan burgerschap legt de basis voor corruptie, zegt Ruud.
Tetyana (30) vindt dat er daarom een Museum moet komen, waarin aandacht is voor de pijnlijke episodes van de geschiedenis, om contact te maken met de geesten uit het verleden. Marta (27) vindt dat maar een naargeestig project; Oekraïne heeft het nodig trots te zijn vindt ze.
Maksym denkt erover een themacafé te beginnen, waarin het verleden en de toekomst met elkaar verbonden kan worden. Of hij bij de verwezenlijking van zijn café om corruptie heen kan? ‘Corruptie zit in mijn bloed’, zegt hij, wereldwijs als hij is.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Dmitri
Dmitri
Verkiezingen in Oekraïne (3)
Michiel Driebergen, 17 oktober 2014

Trefwoorden: verkiezingen oekraine

Radicaliseert Oekraïne?
Hoewel zijn paramilitaire organisatie annex politieke partij nauwelijks een rol speelt in de verkiezingen, trok Dmitri Jarosj, de leider van de Pravy Sektor, vandaag een bomvolle zaal in Lviv. Zo’n tweeduizend mensen luisterden naar de slissende basstem, gehuld in legerkostuum. 'Jarosj haalt voor Oekraïne de hete kastanjes uit het vuur. Mijn vrienden zien dat hij voorop gaat in de strijd', zei een jonge advocaat die ook Dmitri heette - zeven van zijn vrienden vechten nu aan het front.
Ik vroeg rond onder de aanwezigen. Radicaliseert Oekraïne?
Zoals de meesten begon ook Dmitri zijn antwoord met de economische rampspoed. 'Alles is twee keer zo duur als een paar maanden geleden. Een computer kopen gaat niet. Een eenvoudig cafébezoek kunnen we ons niet veroorloven. We staan stil in onze ontwikkeling.' Toen ik doorvroeg, bleek dat Dmitri zijn twee beste vrienden naar het graf had gedragen; ook zij waren gesneuveld in het oosten.
Van getroffenen van de oorlog zou je meer radicalisme verwachten, maar de nuance overheerste. Zo vonden de meeste mensen de TrashBucketChallenge, een door de Pravy Sektor georganiseerde campagne om voormalige kopstukken van het regime van Janoekovitsj letterlijk in de vuilnisbak te gooien, te ver gaan. De meerderheid gaf aan niet op Jarosj te gaan stemmen. 'Zonder radicale strijders als Jarosj was Oekraïne onder de voet gelopen. Maar om het land op te bouwen hebben we andere mensen nodig.'
Na de speech van Jarosj zong men vurig het volkslied, de hand op het hart.

reacties
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Een lezersreactie
Michiel Driebergen, 16 oktober 2014

Trefwoorden: lviv stad van paradoxen

'Ik kreeg vorige week je boek binnen en heb het met veel belangstelling gelezen. Eigenlijk is de stad Lviv vooral een kapstok waaraan je een verhaal ophangt over een onderbelicht gebied van Europa en een onbekend gebleven deel van de geschiedenis. Interessant zijn die delen die gaan over de wordingsgeschiedenis van de Oekraïense ziel en hoezeer de geschiedenis hierin een rol speelt. In die zin is het expemplarisch voor de vaak onderschatte rol van geschiedenis. Ik kan mij voorstellen dat je werkend in zo'n stad en in de huidige situatie eens te meer het gevoel hebt deel te zijn van de geschiedenis. Spijtig is het dat je van slechts een klein deel van deze geschiedenis getuige zult zijn, en van een nog kleiner gedeelte verslag kunt doen. Daarvoor leven we immers te kort. In het lege midden tussen enerzijds het gissen naar wat komen gaat en anderzijds het terugzien op wat zijn beslag al heeft, doet de chroniqueur zijn vlijtige werk.'
A. Huisman, Amsterdam

reacties (12)
Voeg toe aan Facebook Voeg toe aan Print Page Voeg toe aan Twitter 
Zoeken
Archief
Contact

Lees meer over Michiel Driebergen

Laat een bericht achter

Volg Michiel via RSS

Of stuur een mailtje naar  mdriebergen (at) hotmail.com

Mijn vorige blog: Standplaats Lemberg
Mijn vorige blog: Standplaats Lemberg

Vanaf 2010 - 2014 hield ik de blog Standplaats Lemberg bij. Voor mij als radiomaker de eerste stappen op het schrijversvlak. Sindsdien ben ik niet meer opgehouden.

De posts gaan vooral over de stad Lviv en West-Oekraïne. Voor mij persoonlijk is het een waardevol document, en ik raad met name de (potentiële) Lviv-liefhebber aan erdoorheen te struinen!

Mijn nieuwe boek over Lviv
Mijn nieuwe boek over Lviv

Samen met documentair fotograaf Dolph Kessler werk ik aan een fotoboek over Lviv. 
Ik schrijf daarin een essay over de geschiedenis van deze stad in West-Oekraïne. De gebouwen bleven staan, maar de inwoners werden verdreven en vermoord. Het boek komt uit in september.