Op Kulikovo Polje had ik een déjà vu. Brandende kaarsen, bloemen, politieke leuzen, gedichten en foto’s van jonge, onschuldige mensen - eerst hoe ze waren, dan met verminkt gezicht. Bij de brand in het vakbondsgebouw van Odessa kwamen op vrijdag 2 mei zesenveertig mensen om het leven, voornamelijk pro-Russische demonstranten. Mijn gedachten gingen terug naar Maidan in Kyiv, eind februari. Toen waren de doden van de ene partij, nu de andere. Toen deden de snipers hun moordende werk, nu de vlammen. De uitwerking op de stad is hetzelfde: je voelt verbijstering, het verdriet en de woede. Zowel toen als nu klonken de termen ‘genocide’ en ‘terrorisme’ over en weer. Nog jarenlang zullen de inwoners van Odessa napraten of verbitterd nazwijgen. Families zullen worden verdeeld over de grote vraag naar het Waarom. Odessa, die zuidelijke, multinationale havenstad. Op Kulikovo Polje kreeg de zon een inktzwarte rand.