Meest recente berichten
“Andriy Viktorowitsj uit Kiev, Mikolaj Ivanowitsj uit Charkiv, Joeri Petrowitsj uit Zaporizja...”
Eén voor één noemt de ceremoniemeester de namen van de meer dan tweehonderd jongens op. Sommigen van hen hebben de rode konen nog op de wangen; ik realiseer me dat zij niet konden bevroeden dat zij de week na de diploma-uitreiking in het oosten zullen gaan vechten.
Hun familieleden weten het. Ze reisden van ver naar de landmachtbasis in Lviv, om de laatste familiefoto's te maken. Ze zingen in vervoering het volkslied. Sommigen huilen.
Om het geluk af te dwingen, gooien de nieuwe soldaten tijdens hun marsronde handenvol muntjes in de lucht; een glinsterende fontein van ragfijn zilver, gerinkel van geldstukken op het asfalt.
Na afloop kruipen de kinderen tussen de benen van de volwassenen, op zoek naar de muntjes. Ik hoor hun joelende stemmetjes, en huiver bij de gedachte aan uiteengereten lichamen op een aardappelveld, ergens in het verre oosten.
"Oekraïne zit in een spagaat. Door de oorlog in het oosten stokt het proces van loestratsja, reiniging van het politieke systeem. We moeten af van het systeem van oligarchen - maar tegelijkertijd hebben we diezelfde oligarchen nu hard nodig. Neem de benoeming van multimiljonair Igor Kolomojski tot gouverneur van Dnepropetrovsk; een omstreden politicus die veel bedrijven bezit, maar tegelijk een overtuigd patriot die geld en middelen beschikbaar stelt aan het leger."
"Europa heeft de mond vol van hervormingen en corruptiebestrijding. Maar met een dreigende invasie is dat bijna onmogelijk. Oekraïne voert de strijd tegen de separatisten zonder steun van Europa. Dus moeten we roeien met de riemen die we hebben."
Aldus de Kyivse politicoloog en publicist Oleksiy Haran, die ik gisteren interviewde. Lees mijn stuk van vandaag in Trouw (via Blendle).
Uit het bloed en het stof van Maidan komt Halyna naar voren gestapt. Kersvers politica van de Democratische Alliantie, een piepklein partijtje met grootse idealen.
Twee zetels haalde de partij in de lokale verkiezingen in Kiev. Dat is heel weinig, vergeleken met de beweging UDAR van burgemeester Vitali Klitsjko, die in de raad tweederde van de zetels inneemt - en de facto alle macht heeft in en ver buiten het stadhuis; een recept voor corruptie, vriendjespolitiek en belangenverstrengeling.
Macht komt met voordelen. Er wordt naar haar geluisterd als ze het nutsbedrijf opbelt dat de watervoorziening te wensen overlaat.
En macht komt met verlokkingen.
In de Raad vindt nu het kooigevecht plaats, om nieuwe procedures, benoemingen en posities. Halyna’s partij gaat voor het hoofd van de Budgetcommissie, waar het meeste geld is en dus de meeste corruptie.
En dan?
Dan zit je hoog en droog op een machtige positie, in een systeem waarin het gemakkelijk is te graaien - want iedereen deed het, doet het nog steeds.
Halyna niet, zegt ze me, en ik neig ernaar haar te geloven.
Ze heet Hanna en zorg dat je er geen ruzie mee krijgt.
Ik denk dat ministers en parlementariërs bang zijn voor haar vlammende ogen en haar woorden, scherp als geslepen messen.
Hanna Hopko coördineert het Reanimatiepakket van Hervormingen Initiatief, een groep experts op allerlei gebieden die zelf hervormingsvoorstellen doen. Zonder goeie wetten kom je immers nergens in een democratie.
Zoals de wet op openbare informatie bij vastgoedeigendom (van wie is dat landhuis?), hervormingen in het kantoor van de procureur-generaal (waarom wordt wie vervolgd?) en – belangrijk nu – een nieuwe wet die openbaarmaking van financiële geldstromen bij verkiezingen regelt (wie betaalt de campagnes van de parlementariërs?).
De Oekraïners moeten het nu zelf doen, in plaats van alles aan de president over te laten, zoals na de Oranje Revolutie van 2004. Niet alle hoop vestigen op op de Europese Unie, “want zij begrepen niets van Euromaidan” en zich ook niet onderwerpen aan het IMF “want zij stellen veel te pijnlijke voorwaarden”.
De revolutie van Euromaidan moet worden omgezet naar de revolutie van effectiviteit. En daar is haast bij. Hanna heeft de zelfverdedigingsgroepen van Maidan achter zich staan. Die nog even energiek zijn als toen.
Nieuwe wetten schrijven is hard werken. Dat doe je niet met fluwelen handschoentjes.
Alsof de vliezen zijn gebroken. Een golf spoelt over Hrushevskoho, langs de plaats waar ooit de barricades waren. De mensen van de Maidan zijn er nog. Camouflagepakken en Kozakkenkapsels, een teug nationalisme en dat vreemde mengsel van fanatisme en discipline.
Ze marcheren de heuvel op. Met ditmaal de Rada als doel. Want het paleis van de volksvertegenwoordigers is nog steeds een vesting vol verraders.
Boven slaat de menigte stuk als golven op de branding, gestuit door de neoclassicistische pilaren van het Oekraïense parlement.
Voor de deur stellen de demonstranten zich in slagorde op, tegenover elkaar, een gangpad openlatend. Tussen hen in wordt een loper uitgerold, waarop de hoofden van de parlementariërs zijn afgebeeld. Ik verwacht dat zij eroverheen zullen lopen om vol verachting hun voeten af te vegen aan die zo gehate hoofden, maar dat gebeurt niet. Er worden stickers geplakt over de gezichten van alle parlementsleden die voor de wetten van 16 januari stemden - die Oekraïne in de praktijk omtoverden tot dictatuur. ‘Zrada’ - ‘verraders’ staat nu op hun voorhoofd geschreven.
Dan volgen de toespraken van de leiders; overtuigde democraten en het gebruikelijke poeltje populistische parlementariërs.
Democratie geeft iedereen zijn eigen stem.
Een man schreeuw ‘loestratsja!’ - ‘reiniging!’, jonge meiden zwaaien vrolijk-dreigend met hun bezems, een vrouw uit Donetsk roept dat er niet gewauweld moet worden maar dat ze de terroristen moeten vernietigen - haar ogen vlammen - en kinderen houden spandoeken omhoog: ‘Mijn pappa is patriot, laat hem in dienst!’ Soms dringen enkelen dreigend op richting de deur, maar anderen weerhouden hen.
Dan dragen twee mannen een spandoek met de ‘Hemelse Honderd’ naar voren. Zij stierven op Maidan. De mensen applaudisseren, en buigen hun hoofden voor het vergoten bloed.
Natrillend, als een moegejaagd beest komt de menigte tot rust.
De bijeenkomst eindigt in schoonheid. Weloverwogen en met verstand. De demonstranten eisen niet alleen vervroegde verkiezingen, maar eerst een verandering van de Kieswet. Zodat duidelijk is wie welke campagne van de parlementariërs financiert. En dat moet snel, want het zomerreces daagt.
Als ik wegloop, zie ik dat de camouflagepakken zich hebben opgesteld naast de politieagenten - die vier maanden geleden nog op hen in hakten.
Het parlement is toch van hen? Dan moeten zij het ook bewaken.
Na de revolutie wordt het stil. Terwijl het echte werk dan pas begint. Het land is corrupt tot in de haarvaten, er is juist opnieuw een oligarch als president gekozen en in het oosten destabiliseren opstandelingen het land. Kan de Euromaidan beweging de revolutie omzetten in effectieve democratie? Deze week ga ik op zoek naar de Kraamkamer van de democratie in Oekraïne.
reacties 
Je moet er jong en onbevangen voor zijn, zoals de scholieren van Gymnasium nr. 3 in de Krakause wijk Kazimierz.
Vandaag gaan ze de straat op.
Hun ogen spieden over de pleinen en langs de muren; waar hangen de camera’s? Hun oren meten het geraas van het verkeer; kan die ambulancesirene niet wat minder decibellen luid? Met hun neus zuigen zij hun longen vol; worden wij oud in deze smog?
Zij proeven de ruimte.
Ze ontmoeten een fietser: “Ik verbied mijn dochter te fietsen”, ze babbelen met een marktkoopvrouw: “’s Ochtends vroeg is het onveilig”, ze interviewen een café-eigenaar: “De camera’s hangen er maar niemand bekijkt ze”.
Ze onderzoeken of de nieuwe wandelbrug over de Wisła eigenlijk wel ergens naartoe gaat - niet echt. Ze vragen zich af of het nodig is, die nog aan te leggen metro onder de stad - eigenlijk wel, maar misschien verzakken de monumenten.
De ruimte is van iedereen, en dus van niemand?
Nee, de ruimte werd vandaag van hen, van ons.
Wordt vervolgd.
Met dank aan Furious Fred, lees hier zijn column in KrakowPost.
Het terras is een smalle stoep. Het stinkt naar lauw bier, uitlaatgassen en parfum van oude vrouwen. Een bestelbus bonkt met zompige banden de stoep op, vlak voor je voeten - met de motor nog draaiend laden twee mannen biertonnen uit en flesjes Spa.
Niemand zorgt voor Krakau, maar het kan de toeristen niets schelen. Ze komen graag en met veel tegelijk. Groepen Franse nonchalance; gebruinde veertigers met Gauloises. Spaanse studenten, als sprinkhanen neergestreken op de gazons. Bierdrinkende Britten, altijd in voor een geintje en ’s avonds vertier zoekend in de sekshuizen; voor één nacht, één moment - meer niet.
Gapende grijsaards worden in open golfkarretjes door de stad gevoerd, langs afbladderende muren en in de oordopjes de verhalen over hoe welke jood precies werd afgevoerd; het zal ze een zorg zijn, na afloop uitbuikend in cafeetjes met kleedjes op tafel net-als-vroeger.
De jonge mensen geven niet om Krakau. Zij leven in hun eigen bubbel, met hun pop-up stores in de Fabryka in Zablocie of in Kazimierz; de slimmeriken verdienen westerse salarissen door hun truckje toe te passen in de grote glazen kantoorgebouwen aan de rand van de stad, met klanten van ver over zee.
Krakau is van niemand meer. De bewoners zijn in hun schulp gekropen, duimendraaiend aan hun rozenkransen, versleten en verdronken koppen, elk jaar moeizamer de Corpus Christi processie volbrengend in de voorjaarszon.
Vanochtend, zoals op elke zondag, schuilen zij bij elkaar op de vlooienmarkten, waar niets te koop is maar waar ze samen sigaretten kunnen roken en zich wentelen in de spullen uit de tijd dat er nog iemand was die voor hen zorgde.
"We recall how you prevailed 25 years ago. In the face of beatings and bullets, you never wavered from the moral force of nonviolence. Through the darkness of martial law, Poles lit candles in their windows. When the regime finally agreed to talk, you embraced dialogue. When they held those elections - even though not fully free - you participated. As one Solidarity leader said at the time, "We decided to accept what was possible." Poland reminds us that sometimes the smallest steps, however imperfect, can ultimately tear down walls, can ultimately transform the world."
"In Poland we see the strength of free markets and the results of hard reforms - gleaming skyscrapers soaring above the city, and superhighways across this country, high-tech hubs and living standards that previous generations of Poles could only imagine. This is the new Poland you have built - an economic "Miracle on the Vistula - Cud nad Wisłą."
Twee dagen lang warme woorden in Warschau. Wat willen Polen en Oekraïne van Obama en wat heeft de Amerikaanse president te bieden? Luister naar m’n verslagje in het Radio 1 programma Bureau Buitenland.
reacties (6) 
De komende tijd zal ik regelmatig schrijven over Zabłocie.
Zabłocie is onderdeel van het Krakause stadsdeel Podgórze; een eindje buiten het toeristische stadscentrum, aan de overzijde van de rivier ten opzichte van de populaire wijk Kazimierz, aan oostkant van de spoorlijn ten opzichte van het getto waar de Krakause joden ooit werden samengedreven.
Bij gebrek aan duidelijk verleden en vastomlijnd heden heeft Zabłocie vooral Toekomst. De wijk verloor haar industriële functieen dus klonteren in de ‘Fabryka’ nu ondernemers, kunstenaars en studenten samen. Er zijn gekke cafés waar sommige gasten wel lijken te wonen, er is een drukkerijtje, een verzameling IT-bedrijfjes, een wijnhandel met uitsluitend overheerlijke Georgische importwijn en een afschuwelijk modern appartementencomplex ‘Garden Residence’ waar je een pasje moet hebben en een bewaker moet passeren om je appartement te betreden - hoewel er op de benedenverdieping een uitstekende Engels-Poolse ‘przedszkole’ (voorschool) is.
Opvallend: door de straten van Zabłocie scheuren van die gekke open toeristenkarretjes, want naast het MOCAK, het Museum Of Contemporary Art Kraków, zit Schindlers emaillefabriek. Daar was iets mee in de Tweede Wereldoorlog.
Op 20 juni 1570 verscheen de allereerste moderne atlas, dankzij de Brabantse geograaf en cartograaf Bram Ortels. In zijn 'Theatrum Orbis Therrarum' - een bundeling van 53 bestaande kaarten, op koperplaat gegraveerd - kon deze kaart van het toenmalige Midden-Europa niet ontbreken. Zij werd ontworpen door de Krakause katholieke geestelijke Wacław Grodecki, en laat zien dat de Polen toentertijd heersten ‘van zee tot zee’, ofwel de Baltische Zee tot de Zwarte Zee. Een replica van de kaart hangt bij mij boven de bank. Voor mij staat de kaart symbool voor de tijd dat Midden-Europa echt het centrum van Europa was. Zal dat Midden-Europa van toen ooit terugkeren? Dat is de vraag waar ik dit jaar antwoorden op probeer te vinden. Lees meer!
reacties (2) 
De zee is bijna leeg. In de verte liggen een paar zeeschepen voor anker, als ijle luchtspiegelingen. Op mijn tenen schuifel ik door de Tsjernomorskajastraat, bang dat mijn voetstappen ze zou doen oplossen in nevelen.
Op nummer acht woonde zijn huisbaas. De deur staat op een kier. Via een koele, donkere gang kom ik op de binnenplaats. Daar zoek ik vergeefs naar de fundamenten van de kleine woning waar Konstantin Paustovski wakker lag van de honger.
Ook toen waren er revolutionairen en bloedige schermutselingen - en niemand wist hoe het eindigen zou. Odessa was uitgestorven. De Witten blokkeerden de haven en de Roden naderden de stad vanuit de steppe. Paustovski luisterde naar de zee en wachtte.
Net als hij strompel ik over kronkelige zandpaadjes naar beneden, richting het strand, langs acacia’s en sluik, heldergroen gras.
‘Die Oekraïense jongens toch’, zegt de man in het schamele winkeltje ietwat verontschuldigend. Met zijn hoofd knikt hij naar de opgeschoten jongens met ontblote basten, die wat verscholen achter zijn cola-automaat onder begeleiding van gitaar Oekraïense volksliedjes zingen.
Als de schemer invalt, vervormen de mensen op het strand tot schielijke schimmen. Nog een keer nemen de zwaluwen schreeuwend een duikvlucht. In de verte brallen de jongens het Oekraïense volkslied, aangemoedigd door goedkoop brandwater. Dan wordt het stil op de kleine pier van Arkadia.
In de verte ontbranden de schepen hun lichtjes. Mijn ogen klampen zich er dankbaar aan vast, nu mijn gedachten net zo onstuimig over elkaar buitelen als de zoutwatergolfjes aan mijn voeten.
De graatmagere chauffeur, die oogt als een gepensioneerde zeematroos, zeilt me in zijn Wolga terug naar huis.
Op Kulikovo Polje had ik een déjà vu. Brandende kaarsen, bloemen, politieke leuzen, gedichten en foto’s van jonge, onschuldige mensen - eerst hoe ze waren, dan met verminkt gezicht. Bij de brand in het vakbondsgebouw van Odessa kwamen op vrijdag 2 mei zesenveertig mensen om het leven, voornamelijk pro-Russische demonstranten. Mijn gedachten gingen terug naar Maidan in Kyiv, eind februari. Toen waren de doden van de ene partij, nu de andere. Toen deden de snipers hun moordende werk, nu de vlammen. De uitwerking op de stad is hetzelfde: je voelt verbijstering, het verdriet en de woede. Zowel toen als nu klonken de termen ‘genocide’ en ‘terrorisme’ over en weer. Nog jarenlang zullen de inwoners van Odessa napraten of verbitterd nazwijgen. Families zullen worden verdeeld over de grote vraag naar het Waarom. Odessa, die zuidelijke, multinationale havenstad. Op Kulikovo Polje kreeg de zon een inktzwarte rand.
Vanmiddag sprak ik met verschillende inwoners van Odessa. De stad die sinds drie weken in shock is vanwege de brand in het vakbondsgebouw waar meer dan veertig pro-Russische activisten stierven. Met afschuw kijken de mensen terug op dat drama. De politiek krijgt de schuld. Eigenlijk ontmoette ik niemand die vertrouwen heeft in politici.
1 Elena: "Ik heb gestemd, omdat anderen er niet met mijn stem vandoor mogen gaan. Odessa zit in mijn hart. Ik werd voor de oorlog hier op de Primorski Boulevard geboren. Mijn familie vocht in het Rode Leger. Elke dag herdenk ik onze jongens die drie weken geleden stierven in het vakbondsgebouw. Door toedoen van mensen die de ziel van Odessa willen verwoesten."
2 Ivan, 53 jaar (en Irina): "Ik ben internationaal vrachtwagenchauffeur en heb gezien hoe goed Europa is. Wij stemden voor Joelia Timosjenko; zij is de leider die ons naar Europa kan loodsen. Dat zal niet onder de komende regering gebeuren. We moeten veel geduld hebben, maar we doen het voor onze kinderen.”
3 Igor en Ivan: “Wij hebben niet gestemd. De brand van drie weken geleden in het vakbondsgebouw speelt bepaalde politici in de kaart. Sindsdien weten we zeker dat politici slechte mensen zijn. Ze bestelen ons. Ook de Euromaidan-beweging is niet te vertrouwen. Ze werden betaald door het buitenland.”
4 Michailo (en Elena, 7 jaar): "De afgelopen weken was ik zo bang in Odessa. Er zijn mensen gestorven. Ik wil in leven blijven voor mijn dochter. Ik koos vandaag voor Tjachnibok van Partia Svoboda. De nationalisten. Omdat zij tegen Russen en oligarchen zijn.”
5 Myroslav: “Ik heb niet gestemd. Het systeem democratie deugt niet. We stemmen voor politici die ons vervolgens bestelen. Wij burgers moeten onszelf organiseren in verenigingen en ons beperken tot zorgen voor onze stad Odessa.”
Aan het eind van de dag kreeg ik hoop. In de ‘Hub’ is een ‘coworking network’ gestart. Jongeren en ondernemers bedenken spontaan samen plannen voor hun eigen buurt, zoeken vervolgens geld bij elkaar en overtuigen het stadsbestuur. Onlangs slaagde een groep van deze ‘coworkers’ de eigenaar van een park te overtuigen hen het park op te laten knappen. Hoezo stemmen? Doe het zelf!
6 Ksenia, een van de initiatiefnemers: “Wij creëren ons eigen leven."
Het groen van de acacia’s, witte wolkenschepen boven de grote grijze zee. Beneden het geluid van de containerhaven; de motoren van de hijskranen, geratel van kettingen, de fluit van een trein. Toeristen laten zich niet zien op de Primorski Boulevard.
Na de revolutie hadden de bewoners van Odessa zich even laten verleiden kleur te bekennen. Maidansupporters paradeerden in blauwgeel onder de kastanjes, pro-Russische demonstranten tooiden zich met oranje-zwarte Sint-Jorislintjes en bivakkeerden in tentjes op Kulikovo Polje.
Het eindigde zoals het eerder eindigde in Odessa, als de mensen vergaten dat zij in de eerste plaats Odessieten zijn; onafhankelijk, multinationaal en wars van politiek. De vlammenzee van 2 mei, inktzwarte verbrande lichamen in het vakbondsgebouw.
En dus zijn er geen politieke bijeenkomsten, geen demonstraties, geen tentenkampen meer. “Odessa vermijdt politiek”, zeggen IT-ondernemers Valerie en Alex. “We hebben de Oekraïense vlaggetjes weer opgeborgen, op straat spreken we Russisch zoals we altijd deden. Dit is een handelsstad. Wij doen zaken en bemoeien ons niet met elkaar. Odessieten zijn voor Odessa. Dat verbindt ons.”
Misschien houdt Floris wel meer van de brede prospekt, waar de mens zichzelf verliest. Van eindeloze vlakten, geplaveid om op te marcheren. Zelf dwaal ik liever door kronkelige steegjes, slenter over de oude keien van het marktplein - daar waar de burger elkaar ontmoet en handel drijft. In Oekraine zien we zowel Sovjet-Unie als Midden-Europa terug. Wat Floris en ik delen is de fascinatie voor de levensverhalen van de mensen die we ontmoeten. Er werd met hen gesold en gesleept. Om de Sovjetidealen te verwezenlijken, moesten hele groepen mensen verhuizen of verdwijnen. Velen reisden hun idealen achterna, velen verhuisden omdat het moest, velen vertrokken om nooit meer terug te keren. Samen besloten we een paar van deze verhalen op te tekenen voor De Correspondent, om te laten zien hoe verschillend de bewoners terugkijken op het Sovjetverleden. Lees het stuk van Floris Akkerman en mij voor De Correspondent
reacties 
Wil Hongarije nu ook een stuk van de taart die Oekraïne heet? De onlangs herkozen Hongaarse premier Victor Orban wil autonomie voor Hongaren over de grens – “en het is mijn verwachting dat Hongaren dat in het nieuw te vormen Oekraïne ook krijgen”. In Transkarpatië woont een grote Hongaarse minderheid. De afgelopen dagen reisde ik af naar het uiterste zuidwesten van Oekraïne en sprak met hen. Hoe ervaren zij de crisis? Willen zij zich afscheiden? Wat zijn hun problemen, en hoe zien zij hun toekomst? Gaan zij zondag stemmen? Luister de reportage in VPRO's Bureau Buitenland op Radio 1.
*Deze reportage kwam mede tot stand dankzij Corine, die mij gastvrij opving in haar gezellige huishouden en zorgde voor een uitstekende vertaalster Hongaars.
Hoe verdeeld is Oekraïne nu eigenlijk? Met die vraag ben ik veel bezig. In het westen van het land zijn veel vooroordelen over oost, en andersom. Tegenstellingen uit de geschiedenis worden opgerakeld en uitgebuit. Heeft Oekraïne een eigen identiteit? Is het de moeite waard om te bouwen aan een toekomst voor Oekraïne - of is het te laat? Ik zocht antwoorden bij twee van de meest respectabele intellectuelen van Oekraïne: historicus Jaroslav Hrytsak en journalist-essayist Mykola Riabchuk. Lees het stuk in Trouw, ‘De Verdieping’.
reacties (106) 
De afgelopen maanden wordt veel verwezen naar het vermeende fascisme in Lviv, West-Oekraïne. Inmiddels heb ik de geschiedenis grondig doorgeploegd, en heb ik in al die jaren veel Lvivianen ontmoet - maar een echte fascist of neo-nazi ben ik zelden tegengekomen. Ook de strijders van het Oekraïense Opstandelingenleger liggen onder vuur. In hun strijd om onafhankelijkheid in de jaren veertig en vijftig maakten zij vele vijanden. Enkele van de OePA-strijders zijn Ljoebomir (89) en Darina (88) Poljoega. Een weergave van de ontmoeting met hen in Trouw, 'De Verdieping'.
reacties (172) 
Terwijl de EU uiteenvalt, sterven in Oekraïne burgers voor Europese waarden
‘De strijd om Europese waarden is een strijd van de 'open samenleving' tegen de 'gesloten staat', zegt Michnik. Hij plaatst de maatschappij waarin verschillende groepen samenleven - weliswaar met wrijving - tegenover de Staat waarin de dictatuur van de meerderheid geldt, die de leider tot in lengte van jaren in het zadel houdt. "Die strijd om een pluriforme samenleving stopt nooit."’ Lees het hele stuk vandaag in Trouw, ‘De Verdieping’.
reacties (6)
Het lijkt inmiddels al zo lang geleden. Euromaidan. Het begint eind november en ik ben erbij. De bezetting van het plein is een vreemde mix van oproer, carnaval en bittere ernst. Er zijn concerten van populaire bands, de mis wordt opgedragen, er zijn vurige politieke toespraken. Maar pas als ik echt met mensen in gesprek ga, zie ik dat de bezetting van het plein slechts symbolisch is. De echte strijd voeren zij met de rector of de baas. De demonstranten zetten hun toekomst op het spel, en kunnen niet meer terug. Hoe stervenskoud het ook is, zij blijven tot zij hun doelen hebben bereikt. Luister.
reacties (96) 
In het vroege voorjaar moet je in Krakau zijn. Rond Pasen. Als de zon onverhoeds verschijnt; te vroeg voor toeristen om nog een last-minute te boeken. De bewoners hebben de stad dan nog een beetje voor zichzelf. Kijk maar.
Misschien lukt het dit keer wel. Al jaren zijn ze in Lviv aan het steggelen over de vraag of er een monument moet komen op de plek van de Gouden Roos Synagoge. Het Joodse gebedshuis werd al in de zestiende eeuw gebouwd en gold tot de Tweede Wereldoorlog als een van de mooiste en beroemdste synagogen van Europa. Nadat de Duitsers het in 1941 opbliezen, is de plek leeg. Er staat geen gedenksteen, en pas sinds kort hangt er een bord met informatie over het ontwerp van het Holocaustmonument dat ooit op deze plaats komen moet. Nu ziet de plek er nog ongeveer zo uit, kijk.
reacties 
In Lviv ontmoette ik een Joodse Amerikaan. “Niet religieus hoor!” haastte hij zich, maar toch vroeg hij me een rondleiding door Joods Lviv. Dus liepen we samen langs lege plekken waar ooit synagogen stonden. Het was warm en bij het concentratiekamp stonk het naar uitlaatgassen. Hoewel de Amerikaan thuis nooit een synagoge bezocht, wilde hij hier elk spoortje van de Joden terugvinden. Tijdens het diner na afloop deelde hij zijn verbijstering over de vernietigende kracht van de Holocaust, en het gebrek aan aandacht van de stadsbewoners voor het Joodse verleden. ’s Avonds, in de Filharmonie, speelde een klezmerband samen met het plaatselijke orkest. En met verve! De Amerikaan was diep geroerd. Aan zijn gezicht kon ik aflezen dat hij na vandaag Joodser was dan ooit.
reacties (13) 
Dit is Sirko, een van de jonge leiders van de Rechtse Sector van Lviv. Een intelligente jonge kerel, student filosofie en geschiedenis, ervan overtuigd dat Oekraïners moeten strijden tegen de Russische agressie. Daarbij is wapengebruik geen taboe. “Wat moet je als je gezin wordt bedreigd door gewapende mannen? Dan is de tijd van praten en argumenteren voorbij.” Ik kon deze jongeman, vader van een tweejarige dochter, wel begrijpen. Veel Oekraïners weten dat ze er uiteindelijk alleen voor staan. Militaire steun van Europa of Amerika lijkt uitgesloten. Dan moet je jezelf redden.
Ik sprak over het toenemende patriottisme en radicalisme in Oekraïne op Radio 1 LINK en schreef er een stuk over: vandaag in Trouw.
Voor Vrij Nederland schreef ik het profiel van de mogelijke toekomstige president van Oekraïne: oppositieleider en bokskampioen Vitali Klitsjko, die een hoofdrol speelt tijdens Euromaidan. Lees!
Foto: Een van de mensen die ik interviewde voor dit stuk: bokscommentator Joeri Nestorenko op de kiek met Klitsjko.
reacties 
De West-Oekraïense stad Lviv geldt als de historische bakermat van de protestbeweging Euromaidan. Haar getormenteerde verleden is een vruchtbare bodem geweest voor de huidige opstand tegen president Janoekovitsj. Gastauteur en correspondent Michiel Driebergen legt uit hoe dat komt. Lees het stuk en kijk naar de prachtige foto’s van documentair fotograaf Dolph Kessler.
reacties 
Vanaf 2010 - 2014 hield ik de blog Standplaats Lemberg bij. Voor mij als radiomaker de eerste stappen op het schrijversvlak. Sindsdien ben ik niet meer opgehouden.
De posts gaan vooral over de stad Lviv en West-Oekraïne. Voor mij persoonlijk is het een waardevol document, en ik raad met name de (potentiële) Lviv-liefhebber aan erdoorheen te struinen!
Samen met documentair fotograaf Dolph Kessler werk ik aan een fotoboek over Lviv.
Ik schrijf daarin een essay over de geschiedenis van deze stad in West-Oekraïne. De gebouwen bleven staan, maar de inwoners werden verdreven en vermoord. Het boek komt uit in september.